Cây chay ruột đỏ là một loại cây cảnh có tính chất dễ sống và dễ chăm sóc khi trồng. Đây là một loài cây độc đáo có nguồn gốc từ Việt Nam và hiếm khi được tìm thấy ở các quốc gia lân cận. Ngoài ra, đây cũng là một trong những loại dược liệu quý được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cây chay giống, hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây.
Cây chay là cây gì?
Cây chay là loại cây gỗ cao, thường đạt chiều cao trung bình từ 10 đến 15 mét, và có thể cao hơn nếu được chăm sóc cẩn thận. Thân cây thường mọc thẳng và phân nhánh thành nhiều cành. Vỏ của thân cây có màu xám, trong khi lá có màu xanh lục và mịn màng ở mặt trên, và có lông tơ màu hung ở mặt dưới. Dạng lá của cây chay thường là hình bầu dục, với đầu lá nhọn mũi và kích thước khoảng 10 cm dài và 5 cm rộng.
Cây chay thường bắt đầu ra hoa vào cuối mùa xuân, khoảng vào tháng Ba hoặc tháng Tư, và sau đó cho trái chín vào cuối mùa hè. Trái của cây chay có thể ăn được, khi chín thường có màu vàng với ruột hồng và vị chua. Ngoài việc trồng để tạo bóng mát và làm cảnh, các phần của cây chay còn được sử dụng trong y học với nhiều tác dụng khác nhau.
Cây chay phân thành hai loại phổ biến, bao gồm chay đỏ (hay còn được gọi là cây chay ruột đỏ hoặc cây chay vỏ tía) và chay xanh. Cả hai loại cây này đều có những đặc điểm tương đối giống nhau.
Đặc điểm của cây chay ruột đỏ
Đặc điểm của cây chay ruột đỏ là khá đa dạng và đặc trưng. Phần thân của cây, khi trưởng thành, có thể cao đến 15m và là loại cây thân gỗ. Thân cây thường có màu nâu đậm và bề mặt vỏ khá nhẵn. Cành non của cây thường có lông và khi già, lớp lông này sẽ mất dần, cành chuyển sang màu nâu sẫm. Vỏ cây có vị hơi chát và trước đây thường được sử dụng để nhai cùng với trầu.
Phần lá của cây có hình dạng bầu dục, khá giống với lá mít khi nhìn tổng quan. Mặt trên của lá cây có bề mặt nhẵn bóng, trong khi đó mặt dưới có một lớp lông mềm. Khi cây ra búp non, phần búp này cũng có lông. Cây chay ruột đỏ có tán lá rộng, tạo ra sự che phủ tốt và thường được trồng để tạo bóng, giúp không gian sống mát mẻ và trong lành hơn.
Cây chay ruột đỏ cũng có hoa, hoa thường mọc đơn ở vị trí nách lá và nở vào khoảng tháng 3 hoặc tháng 4 hàng năm. Hoa của cây chay bao gồm cả hoa đực và hoa cái. Hoa đực thường mọc thành từng cụm, có hình dáng thuôn dài và hơi cong, cuống hoa có lông. Cụm hoa cái có hình bầu dục, cuống hoa có một u lồi và lông mềm, bao hoa hình ống, và bầu hoa có vòi lộ ra ngoài.
Quả chay ruột đỏ thường chín vào tháng 7 đến tháng 9 hàng năm, có hình dạng phức tạp, bầu dục và được bao phủ bởi lông nhung. Quả khi chín có màu vàng, có thể ăn được, có vị hơi ngọt dịu, chua nhẹ và mang mùi thơm đặc trưng. Bên trong quả, màu vàng đỏ và ruột đỏ hồng, hạt to như hạt xoan và chứa nhiều nhựa dính.
Cây chay là loài cây đặc hữu chỉ có ở Việt Nam, mọc tự nhiên ở nhiều tỉnh như Lào Cai, Bắc Cạn, và Lai Châu. Hiện nay, cây này đã được trồng và nhân giống ở nhiều tỉnh khác như Hà Giang, Tuyên Quang, Hà Nam, Bắc Giang, và Thanh Hóa.
Công dụng và ứng dụng của cây chay
Cây Chay không chỉ phổ biến mà còn được sử dụng rộng rãi trên toàn quốc, từ miền núi đến vùng đồng bằng. Đây là loại cây thân gỗ, có tán lá rộng mát mẻ, với lá và quả sặc sỡ màu đỏ rực.
Truyền thống dân gian thường sử dụng mọi phần của cây Chay, từ lá, quả đến vỏ rễ, làm thức ăn hoặc thuốc chữa bệnh…
Theo quan điểm của Đông y, lá và rễ cây có thể được chế biến thành sắc uống, có tác dụng chữa đau lưng, rong kinh, và các bệnh khác; trong quá khứ, cây Chay còn được sử dụng để làm chắc chân răng. Ngoài ra, trong y học dân gian, có bài thuốc được truyền miệng về việc chữa tê thấp, mỏi lưng, và đau gối, với hiệu quả rất cao.
Lá và rễ của cây Chay có thể thu hái quanh năm và dễ dàng sử dụng sau khi phơi hoặc sấy khô. Điều này còn kích thích sự phát triển của cây, khiến nó ngày càng tươi tốt hơn.
Kỹ thuật trồng cây chay giống
1. Thời vụ trồng cây chay giống
Việc trồng cây chay giống có thể thực hiện quanh năm nếu có nguồn nước đảm bảo, tuy nhiên thời điểm thích hợp nhất vẫn là vào đầu mùa mưa.
2. Chuẩn bị đất và đào hố trồng
Quy trình đầu tiên khi trồng cây chay giống là chuẩn bị đất một cách kỹ lưỡng và đào hố trồng đúng kích thước. Đất trồng cây chay nên là loại đất feralit hoặc đất sung tích, có độ thoát nước tốt và đủ dinh dưỡng.
Hố trồng cây chay giống nên được chuẩn bị trước ít nhất 1 tháng. Kích thước hố tối thiểu là 40x40x40cm và khoảng cách giữa các hố từ 7m trở lên. Sau khi đào hố, bón lót cho mỗi hố một lượng phân bón NPK, phân Lân và vôi bột khử trùng, sau đó trộn đều với đất và ủ trong 1 tháng trước khi trồng cây.
3. Kỹ thuật trồng cây giống chay
Cây chay giống thích hợp với khí hậu nóng ẩm và có nhiều mưa, cần ánh sáng mạnh. Vì vậy, cây giống chay nên được trồng ở những nơi có diện tích rộng và thoáng đãng để phát triển tốt nhất.
Trong quá trình trồng, cây chay giống cần được trồng vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Sau khi bóc túi nilon, đặt gốc cây vào bầu đất ở giữa hố, chỉnh hướng thẳng đứng và lấp đất đều quanh gốc cây. Sau đó, sử dụng tay để lèn chặt đất và có thể cắm thêm cọc để giữ cho cây thẳng đứng. Cuối cùng, tưới nước cho cây ngay sau khi trồng để cung cấp độ ẩm và duy trì độ ẩm trong quá trình mới trồng.
Giá cây chay ruột đỏ
Giá cây chay ruột đỏ thường dao động phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Mặc dù cây chay non có giá khá mềm, chỉ từ 20.000 – 50.000VND/cây, nhưng với những cây chay lâu năm, có dáng cổ thụ đẹp, độc, và lạ, giá có thể lên đến vài chục hoặc thậm chí hàng trăm triệu đồng.
Hiện nay, giá cây chay ruột đỏ có thể thay đổi tùy thuộc vào vùng miền và địa điểm bán. Thường thì các cây chay được rao bán ở các tỉnh như Lào Cai, Bắc Kạn, Lai Châu sẽ có giá đắt hơn so với các tỉnh như Hà Giang, Hà Nam, Bắc Giang và một số tỉnh miền Trung. Sự khác biệt về giá này có thể do các yếu tố như kích thước, hình dáng, và tuổi của cây.
Để biết thông tin chính xác về giá bán cây chay ruột đỏ, bạn nên liên hệ trực tiếp với các cơ sở bán cây hoặc các nhà vườn để được tư vấn và cung cấp thông tin chi tiết nhất.
Cảm ơn bạn đã ghé thăm bài viết của Cay43!
